Voorlopig akkoord over Horizon Europe
Na lang onderhandelen hebben het Europees Parlement en de Raad een voorlopig akkoord bereikt over Horizon Europe, het toekomstige kaderprogramma voor onderzoek en innovatie. De grootste veranderingen hebben betrekking op de EIC, widening en de dubbele juridische basis.
Juridische basis Horizon Europe
Het Europees Parlement toont zich bereid om de dubbele juridische basis voor het specifiek programma van Horizon Europe op te geven, een van de grootste twistpunten tussen de onderhandelaars. In ruil hiervoor wil het Parlement meer inspraak over de domeinen voor missies en partnerschappen en betrokken worden bij de voorbereidende fase van de strategische planning.
Hiermee lijkt deze kwestie afgesloten, al moet deze “gentleman’s agreement” nog formeel worden bevestigd door beide partijen.
Missies en partnerschappen Horizon Europe
Een belangrijke toegeving van de Raad was de beslissing om de domeinen voor missies en partnerschappen te verplaatsen van het specifiek programma naar de verordening over de totstandkoming en regels voor deelname van Horizon Europe. Hierdoor mag ook het Parlement hier mee over beslissen.
De onderhandelaars klopten een lijst van vijf missies en acht partnerschappen af:
Missies:
- Aanpassing aan klimaatverandering, inclusief maatschappelijke transformatie
- Kanker
- Gezonde oceanen, zeeën, kust- en binnenwateren
- Klimaatneutrale en slimme steden
- Bodemgezondheid en voeding
Partnerschappen:
- Snellere ontwikkeling en veiliger gebruik van gezondheidsinnovaties voor Europese patiënten en globale gezondheid
- Bevorderen van key digital and enabling technologies en hun gebruik, inclusief maar niet gelimiteerd tot nieuwe technologieën zoals artificiële intelligentie, photonics en quantum technologieën
- Europees leiderschap in metrologie, inclusief een geïntegreerd metrologiesysteem
- Versnellen van competitiviteit, veiligheid en klimaatprestaties van EU luchtverkeer, luchtvaart en spoor
- Duurzame, inclusieve en circulaire bio-based oplossingen
- Waterstof en duurzame technologieën voor energieopslag met een lagere ecologische voetafdruk en minder energie-intensieve productie
- Schone, geconnecteerde, coöperatieve, autonome en geautomatiseerde oplossingen voor toekomstige mobiliteitsvragen van personen en goederen
- Innovatieve en O&I-intensieve kmo’s.
Widening en EIC
Een ander twistpunt tijdens de onderhandelingen was widening, acties waarmee de EU een grotere deelname van de 13 meest recente lidstaten wil stimuleren. Het voorstel van het Parlement om de vergoedingen van de onderzoekers uit de EU13 te verhogen, werd niet opgenomen in het akkoord. Wel zal 3,3% van het budget van Horizon Europe naar widening activiteiten zal gaan.
Daarnaast raakten de instellingen het eens over de zogenaamde Accelerator, een onderdeel van de nieuwe Europese Innovatieraad (EIC). Bij dit onderdeel zullen aanvragers kans maken op blended finance, een mix tussen subsidies en equity.
Volgende stappen
Dit akkoord is voorlopig, aangezien de budgetten en synergieën nog niet zijn vastgelegd. Deze hangen namelijk af van de vooruitgang in de discussies rond het Meerjarig Financieel Kader en de andere sectorale programma’s.
De Raad zal in de COREPER vergadering van 27 maart stemmen over dit akkoord. Het Parlement moet tweemaal goedkeuren, in de ITRE commissie op 25 maart en in de plenaire vergadering naar verwachting op 2 april.